Ν. Ανδρικοπούλου:
«Το ταξίδι του Ματαρόα,
1945 Στον καθρέφτη της μνήμης»
Εκδόσεις Εστία 2007 σελ. 150
Γράφει: Ο Κώστας Τραχανάς
Πριν από 50 χρόνια , ένα ιστορικό μεταγωγικό πλοίο διαλύθηκε για παλιοσίδερα λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Γλασκώβη. Το όνομά του ήταν Ματαρόα-«η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια» στα πολυνησιακά. Κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου το πλοίο μετέφερε χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες στη Β.Ιρλανδία για την προετοιμασία της απόβασης στη Νορμανδία, ενώ μετά τον πόλεμο μετέφερε στην Παλαιστίνη εκατοντάδες εβραίους που επέζησαν του Ολοκαυτώματος. Αρχιλογιστής του Ματαρόα δεν ήταν άλλος από τον διασωθέντα πλωτάρχη του Τιτανικού, Χέρμπερτ Πίτμαν , τον οποίο μέχρι το τέλος της ζωής του τον στοίχειωνε η σκέψη ότι μπορούσε να είχε σώσει κι άλλους επιβάτες μετά τη βύθιση του μυθικού υπερωκεάνιου. Λίγες μέρες προτού συνταξιοδοτηθεί, ο Πίτμαν έμελλε να γίνει μάρτυρας μιας άλλης σημαντικής «διάσωσης» , η οποία θα σημάδευε για πολλές δεκαετίες την πνευματική ζωή της μεταπολεμικής Ελλάδας. Ακούραστος αρχιτέκτονας αυτού του εγχειρήματος υπήρξε ο Οκτάβιος Μερλιέ.
Διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών από το 1936 ο Μερλιέ συνέβαλε καθοριστικά στην έξοδο από την Ελλάδα ενός μεγάλου αριθμού πολλά υποσχόμενων νέων (η πρώτη μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο ομαδική έξοδος ελλήνων φοιτητών για σπουδές στο εξωτερικό), πολλοί εκ των οποίων προέρχονταν από το χώρο της Αντίστασης. Ο φιλέλληνας Μερλιέ κάνει ότι περνούσε ότι περνούσε από το χέρι του προκειμένου να αντισταθμίσει την πολιτική-στρατιωτική αγγλοαμερικανική κυριαρχία με μια κατά μέτωπον επίθεση στο πνευματικό πεδίο. Ο Μερλιέ , με την συμπαράσταση του Ροζέ Μιλλιέξ, τελικά εξασφάλισε την έγκριση , από το Γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών, για την αποστολή ενός πρωτόγνωρου αριθμού σπουδαστών στο Παρίσι , με υποτροφίες τριών και έξι μηνών, και ενός έτους, όλες με δυνατότητα ανανέωσης. Μια επιτροπή επέλεξε 154 υποψηφίους από 60 κλάδους και ειδικότητες
( μαζί με άλλους 60 οι οποίοι επρόκειτο να αναλάβουν οι ίδιοι τα έξοδα των σπουδών τους) : αρχιτέκτονες, ζωγράφους, γλύπτες, ανθρώπους του θεάτρου, μετεωρολόγους, μηχανικούς, ιστορικούς, αρχαιολόγους, νομικούς , ιατρούς κ.λ.π.. Και έτσι τον Δεκέμβριο του 1945 με το πλοίο Ματαρόα, απέπλευσαν για την Γαλλία 214 μέλη της «Υποτροφιάδας» (όπως βαπτίστηκαν εκ των υστέρων οι υπότροφοι του’45) , μια ολόκληρη γενιά επιστημόνων και καλλιτεχνών , οι οποίοι βρίσκονται σε εξαιρετικά δεινή θέση , λόγω του εμφυλίου πολέμου. Οι υπότροφοι ήταν ταλαντούχοι , αριστεροί με δράση οι περισσότεροι , ανθός της διανόησης της νέας γενιάς. Η υποτροφία στο Παρίσι ήταν διέξοδος , οξυγόνο , σωτηρία . Διασφαλίζοντας τη δημιουργία του έργου τους στο Παρίσι, το «Ταξίδι του Ματαρόα » τους επέτρεψε να αναδείξουν το ταλέντο τους και να συμβάλλουν στις μεταπολεμικές πνευματικές και καλλιτεχνικές εξελίξεις στην Ευρώπη.
Μεταξύ των υποτρόφων ήταν : ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος, ο αρχιτέκτονας Γιώργος Κανδύλης, ο σκηνοθέτης Μάνος Ζαχαρίας , ο κοινωνιολόγος Κορνήλιος Καστοριάδης, η γλύπτρια Νέλλη Ανδρικοπούλου (σύζυγος του Ν.Εγγονόπουλου), ο φιλόσοφος-ιστορικός Εμμανουήλ Κριαράς , η συγγραφέας Έλλη Αλεξίου (σύζυγος του Ν.Μπελογιάννη), η κοινωνιολόγος Μιμίκα Κρανάκη, ο γλύπτης Μέμος Μακρής, ο αρχιτέκτονας Πάνος Τζελέπης, ο χημικός Εμμανουήλ Νειάδας, ο φαρμακοποιός Δημήτριος Μαρινόπουλος , ο φιλόσοφος Κώστας Παπαϊωάννου, ο αρχιτέκτονας Αριστομένης Προβελέγγιος, ο ζωγράφος Ντίκος Βυζάντιος, ο μουσικός Δημήτρης Χωραφάς, ο τεχνοκριτικός Άγγελος Προκοπίου , ο ιατρός Γιώργος Καρούζος (ο Ιάνης Ξενάκης , πήγε αργότερα μόνος του επειδή είχε τραυματιστεί στο μάτι) κ.α.
Χωρίς το υψηλό επίπεδο υλικής και τεχνικής υποδομής που προσέφερε η Γαλλία εκείνη την εποχή είναι αμφίβολο εάν οι υπότροφοι θα κατάφερναν να διαπρέψουν. Η διαφυγή από την Ελλάδα αποτελούσε μονόδρομο για την προσωπική σωτηρία, αλλά για την επιστημονική παραγωγή και την επαγγελματική καταξίωση.
Το ταξίδι με το Ματαρόα αποτελεί μέρος της Ιστορίας της σύγχρονης Ελλάδας. Αργότερα , κατά τη διάρκεια της χούντας , πολλοί Έλληνες σπουδαστές και διανοούμενοι που κατέφυγαν στο Παρίσι, βρέθηκαν κάτω από τον αστερισμό των υποτρόφων του ’45, ενώ ακόμα και 60 χρόνια αργότερα η «γυναίκα με τα μεγάλα μάτια» εξακολουθεί να μας σαγηνεύει με το βαθύ της βλέμμα…
Η Νέλλη Ανδρικοπούλου γεννήθηκε το 1921 στην Κων/πολη . Το 1936 η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.
Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και γλυπτική στο Παρίσι. Άλλα βιβλία της : «Επί τα ίχνη του Νίκου Εγγονόπουλου» και «Νοοπαίγνια».
Y.Γ. Μεταξύ των 214 υποτρόφων φοιτητών , που βρήκαν άσυλο στη Γαλλία το 1945, ήταν και ένας Μελισσουργιώτης, ο Κωνσταντίνος Στεργιόπουλος !!
Ο Κωνσταντίνος Στεργιόπουλος γεννήθηκε το 1907 στους Μελισσουργούς , σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στο Ecole Pratique des Hautes Etudes , διετέλεσε και Νομάρχης. Έργα του είναι : «Παρατηρήσεις εις την νεωτέραν γεωγραφία της Ηπείρου», «Τα πολιτικά κόμματα των αρχαίων», «Αι Ηπειρώτισσαι εις τους εθνικούς αγώνες», «Ο Μητροπολίτης Άρτης Σεραφείμ Ξενόπουλος» κ.α.
Αρχειοθήκη ιστολογίου
-
▼
2008
(92)
-
▼
Ιουνίου
(92)
- Η γενιά της κατοχής / του Δημήτρη Νιάνια 21-12-200...
- για την υπεράσπιση του Καστοριάδηby Θ. 11:23am, Sa...
- Πέθανε το πρωί της Παρασκευής, σε ηλικία 93 ετών, ...
- Κρανάκη, Μιμίκα Ι. | Kranaki, Mimika I. Σύντομη β...
- Ο Καστοριάδης είχε θέσει µε ιδιαίτερη δριµύτητα το...
- Θεοφάνης Τάσης: ο πολιτικός Καστοριάδης και η πολι...
- ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Ο Κορνήλιος Κα...
- Με το όραμα της αυτοθεσμιζόμενης κοινωνίας Δεν χωρ...
- Ροζέ Μιλλιέξ, ο Γάλλος λόγιος που έζησε και έδρασε...
- Πέθανε ο διανοούμενος και φιλέλληνας Ροζέ Μιλλιέξ ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης: Εκφραστικά Μέσα Της Ποίησης...
- AMBASSADE DE FRANCE EN GRÈCE Athènes, le 7 jui...
- Αναμνήσεις απο τις σπουδές στο Παρίσι ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης: Η άνοδος της ασημαντότηταςΠ...
- 1922: Γέννηση του Κορνήλιου Καστοριάδη, στην Κωνστ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης - Φιλοσοφία της Αυτονομίας (...
- «Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945.Διακρινοντας Μια ματ...
- «Ματαρόα»Η ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΜΠΑ ΚΑΙ Τ...
- .«Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 – Στον καθρέφτη της ...
- Ματαρόα.ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΚΟΥΡΤΟΒΙΚhttp://ta-nea.dolnet.g...
- Ο Κορνήλιος Καστοριάδης (Κωνσταντινούπολη, 11 Μαρτ...
- ΤΕΧΝΕΣ :: ΒΙΒΛΙΟ :: ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Πέθανε στα 88 τη...
- Διάβασα χθές στην Καθημερινή πρώτη φορά για τη Μιμ...
- Μιμίκα ΚρανάκηΗ Μιμίκα Κρανάκη, συγγραφέας του Con...
- Μια άλλη ΕυρώπηΟ Καστοριάδης και εμείςΤέτα Παπαδοπ...
- «Το ταξίδι του Ματαρόα,1945 Στον καθρέφτη της μνήμ...
- Το πλοίο «Ματαρόα»Κύριε διευθυντάΑνοίγοντας το κυρ...
- Καληνύχτα Ροζέ, καλημέρα θλίψη Αντιγράφω από «Τα Ν...
- «Ματαρόα» 1945Το θρυλικό «Ματαρόα». Στα πολυνησιακ...
- Ημερολόγια καταστρώματος ενός πλοίου που το λέγαν ...
- Ιωάννης Ξενάκης «Η μουσική μιλάει μόνο στο μυαλό» ...
- ΙΑΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ Ο μουσικός των αριθμών Ελεύθερη Σκέψ...
- Γιάννης Ξενάκης - Στοιχεία πιθανοτικών μεθόδων μου...
- Ο Iάννης Ξενάκης αυτοπροσωπογραφείται«Δεν ήθελα να...
- Ετσι τραυματίστηκε ο Ξενάκης Από τη Ροζίτα Σώκου λ...
- Γιάννηs Ξενάκηs. «Ετσι έχασε το μισό του πρόσωπο.....
- Ιάννης Ξενάκης.Οι «γαλαξίες» του στοχαστή μουσικού...
- Ιάννης Ξενάκης Βιογραφικά στοιχείαΓεννήθηκε στη Βρ...
- ο Γλωσσολόγος και Νεοελληνιστής Σταμάτης Καρατζάς....
- Τ. Ζενέτος, Κατοικία στη Γλυφάδα, 1961.Ελληνικότητ...
- Μια σημαντική έκθεση αρχιτεκτονικής με σημείο αναφ...
- Τ. Ζενέτος Υπάρχουν γυάλινα κτίρια τα οποία συγκατ...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΟΝ Γ. Μ...
- Επιστολές λογίων προς τον Ε. Κριαρά Του Ν. Δ. Τρια...
- Εμμανουήλ Κριαράs Ενας αιώνας θητεία στη γλώσσαΗ ί...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ Ο Καραμανλής αναγνωρίζει τη δημοτική γλ...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ * Παρακολουθώ τελευταία τα «αντιλεγόμεν...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΕΝΑ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, ΓΙΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΧΕ...
- Εμμανουήλ Κριαράs Ενας αιώνας θητεία στη γλώσσαΗ ί...
- Ο Ε. Κριαράς γεννήθηκε στον Πειραιά (1906). Τελείω...
- Επιστολές λογίων προς τον Ε. Κριαρά Ε. Κριαράς «Αλ...
- Ο Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ 4Οή ΕΠΕΤΕΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑ...
- Γραμματικές της νέας Ελληνικής Τσοπανάκης, Α. Γ. 1...
- Γραμματικές της νέας Ελληνικής Χρήστος Κλαίρης - Γ...
- Η Μιμίκα Κρανάκη πέθανε ήσυχα στο Παρίσι Ολγα Σελλ...
- Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 Στον καθρέφτη της μνήμ...
- .«Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 – Στον καθρέφτη της ...
- Γράφει η Ναταλί Κάππα24 / 04 / 2008Η δημιουργός κα...
- Ν. Ανδρικοπούλου:«Το ταξίδι του Ματαρόα,1945 Στον ...
- Φόρος τιμής στον Ντίκο ΒυζάντιοΗμ/νία έκδοσης: 25 ...
- ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΓΚΕΛΑΡΗ "Α...
- Χαμένοι στο βλέμμα του Βυζάντιου 06/09/2007 18:...
- Στα ίχνη του χαμένου βλέμματος…Εκθεση αφιερωμένη σ...
- αφήγηση Η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια Πώς διέφυγαν ...
- Ανθρωποκεντρικές συνθέσεις «Ντίκος Βυζάντιος, στα...
- Στα ίχνη του Ντίκου «E» 1/9 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ...
- ΠOΛITIΣMOΣ Hμερομηνία δημοσίευσης: 14-08-07 «Εφ...
- Εγκαινιάστηκε την Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου στο κεντ...
- Ο Ντίκος Βυζάντιος γύρισε σπίτιΕνα μήνα μετά τον θ...
- Ο Ντίκος Βυζάντιος, ένας από τους κορυφαίους Ελλην...
- Μια μέρα θα γυρίσειΈλλης Αλεξίου Ο συνάδελφός μου ...
- Ελλη ΑλεξίουΗ αυτοβιογραφική ταινία - ντοκουμέντο ...
- Πριν 28 χρόνια, στις 20 Αυγούστου 1979, δημοσιεύθη...
- ΑΛΕΞΙΟΥ, ΕΛΛΗ ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ (1894-1988) Η Έλλη ...
- ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ (1894 - 1988) Η πεζογράφος Έλλη Αλεξ...
- ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΛΛΗΣ ΑΛΕΞΙΟΥ Η Ελλη Αλεξίου γεννήθηκε...
- Η Έλλη Αλεξίου -αδελφή της Γαλάτειας Καζαντζάκη- γ...
- «Contre-temps» της Μιμίκας Κρανάκη (Βιβλιοπωλείον ...
- Γαλλικό Ινστιτούτο: Εκατόν ένα χρόνια συνεργασίας ...
- Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής Μαρτυρίες για...
- Νίκος Γ. Σβορώνος: Η έγκυρη μαρξιστική εκδοχή της ...
- « Melpo, c’est la Grèce, c’est la Méditerranée, c’...
- ΟΚΤΑΒΙΟΣ ΜΕΡΛΙΕΜερλιέ Οκτάβιος (Merlier Octave) (Ρ...
- Octavius MerlierE VicipaediaSalire ad: navigatione...
- Cranaki Mimika"ΜΑΤΑΡΟΑ" σε δύο φωνές. Σελίδες ξενη...
- Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής Μαρτυρίες για...
- MataroaUn article de Wikipédia, l'encyclopédie lib...
- Kostas AxelosUn article de Wikipédia, l'encyclopéd...
- Mataroa – Le navire de fuiteDeux livres sont publi...
- Βιογραφικό Γεννήθηκε στο Βόλο στις 16 Ιανουαρίου 1...
- ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΪΟΑΝΝΟΥΝΙΚΟΣ ΤΖ. ΣΕΡΓΗΣΔρ....
- ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥΟ Κώστας Στρ. Παπαϊ...
-
▼
Ιουνίου
(92)
Σάββατο 7 Ιουνίου 2008
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου