Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ Ο Καραμανλής αναγνωρίζει τη δημοτική γλώσσα
Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ
Στα πολλά που δικαιολογημένα γράφονται αυτές τις μέρες για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή δεν είδα να τονίζεται και το γεγονός ότι ως κυβερνήτης προώθησε και έλυσε από την πλευρά της πολιτείας το ζήτημα της γραπτής γλώσσας στο δημόσιο βίο.
Το ζήτημα είχε ήδη από πολλές δεκαετίες αντιμετωπιστεί με επιτυχία στο χώρο της λογοτεχνίας. Ακόμα και στα χρόνια της δικτατορικής επταετίας άρχισε να εισχωρεί γενικότερα στις εφημερίδες ένα είδος δημοτικής. Είχε επίσης αρχίσει να αντιμετωπίζεται όχι μόνο στις θεωρητικές επιστήμες (κυρίως στις φιλολογικές), αλλά και στις άλλες. Όμως η απουσία της κρατικής αναγνώρισης όχι μόνο κρατούσε την εκπαίδευση σε μια ρευστή και επικίνδυνη στασιμότητα, που είχε εξελιχθεί σε οπισθοδρόμηση με τα ανόητα μέτρα της δικτατορίας, αλλά και όσοι είχαν εμπειρικό κατατοπισμό στο γλωσσικό ζήτημα δίσταζαν και αδρανούσαν μένοντας μακριά από μια ουσιαστική προσπάθεια για προώθηση του γλωσσικού θέματος. Χρειαζόταν η αποφασιστική ενέργεια της πολιτείας που θα έλυνε τελειωτικά το ζήτημα. Χρειαζόταν ο πολιτικός εκείνος που, υπερνικώντας τα εμπόδια λόγω του κύρους που διέθετε, θα αποφάσιζε για το ζήτημα. Η πράξη κατόπιν θα επηρέαζε και τους ακατατόπιστους ακόμη να οδηγηθούν στην αναγκαία, την απαραίτητη λύση. Ο Καραμανλής επιστρέφοντας στη χώρα και στην πολιτική ζωή του τόπου ήταν, πιστεύω, ήδη αποφασισμένος, μέσα στα άλλα μέτρα που θα έπαιρνε, να λύσει και το γλωσσικό ζήτημα από την πλευρά του κράτους. Ευθύς από το καλοκαίρι του 1974 έδειξε τις διαθέσεις του στο θέμα της γλώσσας και της εκπαίδευσης με την ανάθεση του υπουργείου Παιδείας στο δημοτικιστή διαπρεπή καθηγητή αείμνηστο Νικόλαο Λούρο. Στη συνέχεια αποφασίστηκε από το νέο υπουργό η σύγκληση πολυμελούς επιτροπής λογίων και λογοτεχνών αρμοδίων σε γλωσσο-εκπαιδευτικά θέματα για μια πρώτη αντιμετώπιση των μεταρρυθμιστικών προθέσεων του υπουργείου Παιδείας και της κυβέρνησης. Επιχειρήθηκε τότε μια πρώτη βελτίωση των σχολικών βιβλίων ως προανάκρουσμα ουσιαστικότερων βελτιώσεων. Στην αρχή του επόμενου χρόνου (1976) και επί υπουργίας Γεωργίου Ράλλη και μετά τη σύγκληση μιας συμβουλευτικής επιτροπής μελετητών και λογίων η πολιτεία αποφάσισε την αναγνώριση της δημοτικής γλώσσας και ως αντικειμένου και ως οργάνου διδασκαλίας στη δημοτική και τη μέση εκπαίδευση. Όπως ήταν φυσικό, η χρήση της δημοτικής αποφασίστηκε παράλληλα να καθιερωθεί και στο δημόσιο βίο. Δόθηκαν μάλιστα και οι πρώτες οδηγίες από το αρμόδιο υπουργείο Προεδρίας (υπουργός Γεώργιος Ράλλης) για την πρακτική εφαρμογή της απόφασης από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Έστω και αν ο ίδιος ο Γεώργιος Ράλλης δεν την επιδοκίμαζε αργότερα, σωστή ήταν η υπουργική του απόφαση να καθιερωθεί, όπως και καθιερώθηκε τότε, η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γραμματείας μόνο από μεταφράσεις στο γυμνάσιο και αργότερα στο λύκειο από τα ίδια τα αρχαία κείμενα.
Η λύση αυτή νοθεύτηκε αργότερα από ατυχή απόφαση μεταγενέστερης διοίκησης του υπουργείου Παιδείας.
Αργότερα η ανάγκη των πραγμάτων επέβαλε κατοπινή κυβέρνηση να αποφασίσει όχι μόνο τη χρησιμοποίηση της δημοτικής στη σύνταξη των νόμων (1982), αλλά, ύστερα από σημαντική εργασία που έγινε από εικοσαμελή επιτροπή ειδικών, και την καθιέρωσή της ως γλώσσας της δικαιοσύνης. Και αυτό το αναθεωρημένο το 1985 Σύνταγμα της χώρας διατυπώθηκε σε δημοτική γλώσσα.
Το θέμα της αναγνώρισης της δημοτικής και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες αποφασίστηκε η ιστορική αυτή αναθεώρηση και ανασυγκρότηση του επίσημου γλωσσικού καθεστώτος αξίζει να μελετηθεί αναλυτικότερα. Θα ήταν πολύ χρήσιμο όσοι διαδραμάτισαν σημαντικό ή δευτερεύοντα ρόλο στην ανανέωση των γλωσσικών μας πραγμάτων να θελήσουν να καταθέσουν τις μαρτυρίες τους. Ιδίως ο υπουργός Παιδείας και Προεδρίας κατά την περίοδο των συζητήσεων για την πραγμάτωση της αντικατάστασης θα άξιζε να καταθέσει τις μαρτυρίες του. Ο αγαπητός μας πρόεδρος, που ευτύχησε να είναι ο υπουργός της γλωσσικής εκείνης μεταρρύθμισης, θα ήταν χρήσιμο να διευκρινίσει και το δικό του, ασφαλώς σημαντικότατο, ρόλο στην πραγμάτωση του ιστορικού γεγονότος και τις απόψεις του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, καθώς επίσης να πληροφορήσει γενικότερα για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες οδηγήθηκαν οι αρμόδιοι στην ιστορική απόφαση. Στο σημείωμά μου τούτο εγώ περιορίστηκα στο να πλησιάσω ακροθιγώς το θέμα.
Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να προσθέσω και τούτο ακόμη: Σημαντική επίσης, με τήρηση των αναλογιών, υπήρξε και η απόφαση εκείνη του Καραμανλή με την οποία ιδρυόταν το Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών στη Φιλοσοφική Σχολή της Θεσσαλονίκης της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης. Δυστυχώς η ίδρυση του Κέντρου αυτού, μολονότι αποφασισμένη από τον ίδιο τον τότε πρωθυπουργό (1962), εξαιτίας της ακατάβλητης στον τόπο μας γραφειοκρατίας, πραγματοποιήθηκε με νόμο μόνο στα χρόνια της «αποστασίας» (1965-1966). Επειδή είχα παρακολουθήσει τότε το θέμα από κοντά, είμαι σε θέση να πληροφορήσω ότι την ανάγκη της ίδρυσης ενός τέτοιου Κέντρου την είχε τότε εισηγηθεί στον υπουργό της εποχής Παναγιώτη Παπαληγούρα ο μακαρίτης συνάδελφος καθηγητής της βυζαντινής τέχνης Στυλιανός Πελεκανίδης. Ο Παπαληγούρας είχε περαιτέρω εισηγηθεί το θέμα στον πρωθυπουργό και εκείνος καταρχήν το αποφάσισε τελικώς ύστερα από συνομιλία με τον πρωθυπουργό του Πελεκανίδη, συνοδευόμενου και από μένα τότε. Η συνάντησή μου εκείνη με το δυναμικό πρωθυπουργό μου έδωσε την ευκαιρία να διαπιστώσω την ευκολία με την οποία αντίκριζε και τα πνευματικά θέματα του τόπου, καθώς και το δυναμικό τρόπο με τον οποίο αντιμετώπιζε συζητητές και ζητήματα.
Ο Ε. Κριαράς είναι ομότιμος καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Αρχειοθήκη ιστολογίου
-
▼
2008
(92)
-
▼
Ιουνίου
(92)
- Η γενιά της κατοχής / του Δημήτρη Νιάνια 21-12-200...
- για την υπεράσπιση του Καστοριάδηby Θ. 11:23am, Sa...
- Πέθανε το πρωί της Παρασκευής, σε ηλικία 93 ετών, ...
- Κρανάκη, Μιμίκα Ι. | Kranaki, Mimika I. Σύντομη β...
- Ο Καστοριάδης είχε θέσει µε ιδιαίτερη δριµύτητα το...
- Θεοφάνης Τάσης: ο πολιτικός Καστοριάδης και η πολι...
- ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Ο Κορνήλιος Κα...
- Με το όραμα της αυτοθεσμιζόμενης κοινωνίας Δεν χωρ...
- Ροζέ Μιλλιέξ, ο Γάλλος λόγιος που έζησε και έδρασε...
- Πέθανε ο διανοούμενος και φιλέλληνας Ροζέ Μιλλιέξ ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης: Εκφραστικά Μέσα Της Ποίησης...
- AMBASSADE DE FRANCE EN GRÈCE Athènes, le 7 jui...
- Αναμνήσεις απο τις σπουδές στο Παρίσι ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης: Η άνοδος της ασημαντότηταςΠ...
- 1922: Γέννηση του Κορνήλιου Καστοριάδη, στην Κωνστ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης - Φιλοσοφία της Αυτονομίας (...
- «Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945.Διακρινοντας Μια ματ...
- «Ματαρόα»Η ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΜΠΑ ΚΑΙ Τ...
- .«Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 – Στον καθρέφτη της ...
- Ματαρόα.ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΚΟΥΡΤΟΒΙΚhttp://ta-nea.dolnet.g...
- Ο Κορνήλιος Καστοριάδης (Κωνσταντινούπολη, 11 Μαρτ...
- ΤΕΧΝΕΣ :: ΒΙΒΛΙΟ :: ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Πέθανε στα 88 τη...
- Διάβασα χθές στην Καθημερινή πρώτη φορά για τη Μιμ...
- Μιμίκα ΚρανάκηΗ Μιμίκα Κρανάκη, συγγραφέας του Con...
- Μια άλλη ΕυρώπηΟ Καστοριάδης και εμείςΤέτα Παπαδοπ...
- «Το ταξίδι του Ματαρόα,1945 Στον καθρέφτη της μνήμ...
- Το πλοίο «Ματαρόα»Κύριε διευθυντάΑνοίγοντας το κυρ...
- Καληνύχτα Ροζέ, καλημέρα θλίψη Αντιγράφω από «Τα Ν...
- «Ματαρόα» 1945Το θρυλικό «Ματαρόα». Στα πολυνησιακ...
- Ημερολόγια καταστρώματος ενός πλοίου που το λέγαν ...
- Ιωάννης Ξενάκης «Η μουσική μιλάει μόνο στο μυαλό» ...
- ΙΑΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ Ο μουσικός των αριθμών Ελεύθερη Σκέψ...
- Γιάννης Ξενάκης - Στοιχεία πιθανοτικών μεθόδων μου...
- Ο Iάννης Ξενάκης αυτοπροσωπογραφείται«Δεν ήθελα να...
- Ετσι τραυματίστηκε ο Ξενάκης Από τη Ροζίτα Σώκου λ...
- Γιάννηs Ξενάκηs. «Ετσι έχασε το μισό του πρόσωπο.....
- Ιάννης Ξενάκης.Οι «γαλαξίες» του στοχαστή μουσικού...
- Ιάννης Ξενάκης Βιογραφικά στοιχείαΓεννήθηκε στη Βρ...
- ο Γλωσσολόγος και Νεοελληνιστής Σταμάτης Καρατζάς....
- Τ. Ζενέτος, Κατοικία στη Γλυφάδα, 1961.Ελληνικότητ...
- Μια σημαντική έκθεση αρχιτεκτονικής με σημείο αναφ...
- Τ. Ζενέτος Υπάρχουν γυάλινα κτίρια τα οποία συγκατ...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΟΝ Γ. Μ...
- Επιστολές λογίων προς τον Ε. Κριαρά Του Ν. Δ. Τρια...
- Εμμανουήλ Κριαράs Ενας αιώνας θητεία στη γλώσσαΗ ί...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ Ο Καραμανλής αναγνωρίζει τη δημοτική γλ...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ * Παρακολουθώ τελευταία τα «αντιλεγόμεν...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΕΝΑ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, ΓΙΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΧΕ...
- Εμμανουήλ Κριαράs Ενας αιώνας θητεία στη γλώσσαΗ ί...
- Ο Ε. Κριαράς γεννήθηκε στον Πειραιά (1906). Τελείω...
- Επιστολές λογίων προς τον Ε. Κριαρά Ε. Κριαράς «Αλ...
- Ο Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ 4Οή ΕΠΕΤΕΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑ...
- Γραμματικές της νέας Ελληνικής Τσοπανάκης, Α. Γ. 1...
- Γραμματικές της νέας Ελληνικής Χρήστος Κλαίρης - Γ...
- Η Μιμίκα Κρανάκη πέθανε ήσυχα στο Παρίσι Ολγα Σελλ...
- Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 Στον καθρέφτη της μνήμ...
- .«Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 – Στον καθρέφτη της ...
- Γράφει η Ναταλί Κάππα24 / 04 / 2008Η δημιουργός κα...
- Ν. Ανδρικοπούλου:«Το ταξίδι του Ματαρόα,1945 Στον ...
- Φόρος τιμής στον Ντίκο ΒυζάντιοΗμ/νία έκδοσης: 25 ...
- ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΓΚΕΛΑΡΗ "Α...
- Χαμένοι στο βλέμμα του Βυζάντιου 06/09/2007 18:...
- Στα ίχνη του χαμένου βλέμματος…Εκθεση αφιερωμένη σ...
- αφήγηση Η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια Πώς διέφυγαν ...
- Ανθρωποκεντρικές συνθέσεις «Ντίκος Βυζάντιος, στα...
- Στα ίχνη του Ντίκου «E» 1/9 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ...
- ΠOΛITIΣMOΣ Hμερομηνία δημοσίευσης: 14-08-07 «Εφ...
- Εγκαινιάστηκε την Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου στο κεντ...
- Ο Ντίκος Βυζάντιος γύρισε σπίτιΕνα μήνα μετά τον θ...
- Ο Ντίκος Βυζάντιος, ένας από τους κορυφαίους Ελλην...
- Μια μέρα θα γυρίσειΈλλης Αλεξίου Ο συνάδελφός μου ...
- Ελλη ΑλεξίουΗ αυτοβιογραφική ταινία - ντοκουμέντο ...
- Πριν 28 χρόνια, στις 20 Αυγούστου 1979, δημοσιεύθη...
- ΑΛΕΞΙΟΥ, ΕΛΛΗ ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ (1894-1988) Η Έλλη ...
- ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ (1894 - 1988) Η πεζογράφος Έλλη Αλεξ...
- ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΛΛΗΣ ΑΛΕΞΙΟΥ Η Ελλη Αλεξίου γεννήθηκε...
- Η Έλλη Αλεξίου -αδελφή της Γαλάτειας Καζαντζάκη- γ...
- «Contre-temps» της Μιμίκας Κρανάκη (Βιβλιοπωλείον ...
- Γαλλικό Ινστιτούτο: Εκατόν ένα χρόνια συνεργασίας ...
- Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής Μαρτυρίες για...
- Νίκος Γ. Σβορώνος: Η έγκυρη μαρξιστική εκδοχή της ...
- « Melpo, c’est la Grèce, c’est la Méditerranée, c’...
- ΟΚΤΑΒΙΟΣ ΜΕΡΛΙΕΜερλιέ Οκτάβιος (Merlier Octave) (Ρ...
- Octavius MerlierE VicipaediaSalire ad: navigatione...
- Cranaki Mimika"ΜΑΤΑΡΟΑ" σε δύο φωνές. Σελίδες ξενη...
- Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής Μαρτυρίες για...
- MataroaUn article de Wikipédia, l'encyclopédie lib...
- Kostas AxelosUn article de Wikipédia, l'encyclopéd...
- Mataroa – Le navire de fuiteDeux livres sont publi...
- Βιογραφικό Γεννήθηκε στο Βόλο στις 16 Ιανουαρίου 1...
- ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΪΟΑΝΝΟΥΝΙΚΟΣ ΤΖ. ΣΕΡΓΗΣΔρ....
- ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥΟ Κώστας Στρ. Παπαϊ...
-
▼
Ιουνίου
(92)
Κυριακή 8 Ιουνίου 2008
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου