Ημερολόγια καταστρώματος ενός πλοίου που το λέγαν «Ματαρόα»
Του ΒΑΣΙΛΗ Κ. ΚΑΛΑΜΑΡΑ
Το θρυλικό πλοίο «Ματαρόα», το οποίο στα τέλη Δεκεμβρίου του 1945 μετέφερε σχεδόν όλο τον ανθό της γαλλόφωνης διανόησης από το λιμάνι του Πειραιά στον Τάραντα της Κάτω Ιταλίας, επανέρχεται στην επικαιρότητα. Αφορμή να το θυμηθούμε ξανά, εξήντα δύο χρόνια μετά τον ιστορικό απόπλου, είναι η έκδοση του βιβλίου «Το πλοίο Ματαρόα». Το υπογράφει η 86χρονη Νέλλη Ανδρικοπούλου, γλύπτρια και ξεναγός για λόγους βιοποριστικούς, η οποία ήταν ανάμεσα στους εκατόν ενενήντα Ελληνες που επιβιβάστηκαν στη «Γυναίκα με τα μεγάλα μάτια» -είναι η μετάφραση της πολυνησιακής λέξης Ματαρόα.
«Ματαρόα» στα πολυνησιακά σημαίνει «Γυναίκα με τα μεγάλα μάτια»
Την έκδοση την αναμένουμε από την «Εστία»: θα περιέχει συνεντεύξεις πέντε συνεπιβατών της συγγραφέως (του φιλόσοφου Κώστα Αξελού, του κινηματογραφιστή Μάνου Ζαχαρία, του αρχιτέκτονα Κώστα Μανουηλίδη, του φαρμακοβιομήχανου Μανώλη Νειάδα και του επιχειρηματίαα Δημήτρη Μαρινόπουλου), επίμετρο-αναφορά στην εποχή εκείνη από τον ιστορικό Γιώργο Καλπαδάκη, καθώς και φωτογραφικό υλικό.
Η πρωτοβουλία της διάσωσης ανήκει στον τότε διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Οκτάβιο Μερλιέ (1897-1976), ο οποίος έμεινε στο τιμόνι του από το 1925 έως το 1961. Στη μαρτυρία της η Νέλλη Ανδρικοπούλου ξεκαθαρίζει «ότι οι επιβαίνοντες δεν προέρχονταν αποκλειστικά από το χώρο της διανόησης, αλλά από εξήντα διαφορετικά επαγγέλματα: ήταν, παραδείγματος χάριν, γιατροί, φαρμακοποιοί, γυμναστές, επιχειρηματίες. Οι περισσότεροι ταξίδεψαν με χρήματα της γαλλικής κυβέρνησης, αλλά υπήρχαν και κάποιοι που έφτασαν στη Γαλλία με δικά τους έξοδα».
Με ποιον γνώμονα επελέγησαν από τον τολμηρό Οκτάβιο Μερλιέ; «Για τα ταλέντα και τις ικανότητές τους. Ο διαγωνισμός, ο οποίος ήταν για τη γλώσσα, ήταν σχετικά εικονικός. Τα περισσότερα ήταν φτωχά παιδιά, τα οποία διέθεταν εξαιρετικές ικανότητες», απαντά, προσπαθώντας να φανεί ακριβής στη διατύπωσή της.
Ας θυμηθούμε ορισμένα από εκείνα τα «παιδιά», που δεν άργησαν να δείξουν τα εξαιρετικά προσόντα τους: Κορνήλιος Καστοριάδης, Γιάννης Ξενάκης (ανάπηρος από έκρηξη όλμου στα Δεκεμβριανά), Νίκος Χατζημιχάλης, Κωστάκης Ζενέτος, Κώστας Παπαϊωάννου, Μέμος Μακρής, Κώστας Κουλεντιανός, Μάτση Χατζηλαζάρου, Γιώργος Κανδύλης, Νίκος Σβορώνος, Ελένη Αντωνιάδου-Μπιμπίκου, Φιλόλαος, Αδωνις Κύρου (τραυματίας στις οδομαχίες), Δημήτρης Λουκάτος, Αριστομένης Προβελέγγιος, Ντίκος Βυζάντιος, Ανδρέας Κέδρος, Μιμίκα Κρανάκη.
Η Νέλλη Ανδρικοπούλου στο εργαστήρι της, στο Παρίσι (1946)
Συνολικά κράτησε οκτώ μέρες το ταξίδι ώς τη μητρόπολη της λύτρωσης, το Παρίσι. Το «Ματαρόα» αποβίβασε τα Ελληνόπουλα της διαφυγής στον Τάραντα κι απ' εκεί προωθήθηκαν με τρένα μεταγωγικά, που μετέφεραν άλογα: «Οι δυσκολίες ήταν πολλές», θυμάται η Νέλλη Ανδρικοπούλου. Κοντοστέκεται, γιατί δεν θέλει να την προδώσει η μνήμη της και συνεχίζει: «Δεν υπήρχε πρόβλεψη για φαγητό, για νερό και για ύπνο. Ημασταν, όμως, νέοι και το γλεντάγαμε. Είχαμε την ορμή να φύγουμε και τη λαχτάρα να πάμε να ξεστραβωθούμε, να βγούμε από τη νοσηρή κατάσταση».
Δεν μπορεί, όμως, να μην περιγράψει την πολιτική και την κοινωνική ατμόσφαιρα της εποχής που μόνον θετική δεν ήταν: «Η ψυχολογική πίεση στην Ελλάδα ήταν τρομερή, γιατί ήμασταν μέσα στον Εμφύλιο. Μπορεί να ήταν μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, ωστόσο το εμφυλιοπολεμικό κλίμα υπέβοσκε, μετά την απόλυτη επικράτηση της Δεξιάς. Δεν έφυγαν μόνον στελέχη του ΚΚΕ και αριστεροί, αλλά και δεξιοί».
Ομως, ποια είναι η Νέλλη Ανδρικοπούλου; Γεννήθηκε στο Πέραν της Κωνσταντινούπολης και σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Μετεκπαιδεύτηκε στην Ακαδημία Γκραντ Σομιέρ του Παρισιού, υπό τις οδηγίες του Ρώσου Οσίπ Ζαντκίν. Το '49 επιστρέφει στην Αθήνα, όπου εντάσσεται στον κύκλο των καλλιτεχνών του «Αρμού», στον οποίο συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Γιάννης Μόραλης, ο Νίκος Νικολάου, ο Μίνως Αργυράκης, η Ναταλία Μελά.
«Οι δυσκολίες ήταν πολλές, αλλά ήμασταν νέοι και το γλεντάγαμε», λέει η Νέλλη Ανδρικοπούλου για το ταξίδι της πάνω στο «Ματαρόα»
Παντρεύτηκε τον Νίκο Εγγονόπουλο, με τον οποίο έζησε τέσσερα χρόνια, από το 1950 ώς το 1954, και με τον οποίο απέκτησε ένα παιδί, τον Πάνο Εγγονόπουλο (γεννήθηκε το 1951). Μαζί με το μεγάλο Ελληνα ποιητή και ζωγράφο, φιλοτέχνησαν το «Δωδεκάορτο» του Αγίου Σπυρίδωνα, στη Νέα Υόρκη. Αυτή τη θυελλώδη σχέση την αποτύπωσε, με απόλυτη δικαιοσύνη, ξεχωρίζοντας τον άνθρωπο από τον καλλιτέχνη Εγγονόπουλο, στο βιβλίο «Επί τα ίχνη του Νίκου Εγγονόπουλου» («Ποταμός»).
Το '54, όταν ο Γάλλος δημιουργός του πολιτιστικού γεγονότος «Ηχος και φως», Ζαν ντε Μπρόιγ, το μετέφερε στην Ελλάδα, η Νέλλη Ανδρικοπούλου ανέλαβε τη διεύθυνσή του. Εκτοτε αρχίζει η σταδιοδρομία της ως ξεναγού, επάγγελμα που της έδωσε τα προς το ζην. Παράλληλα, όλα αυτά τα χρόνια ασχολήθηκε και με τη γλυπτική και με το σχέδιο μίας κίνησης.
Εχει γράψει και το ποιητικό βιβλίο «Νοοπαίγνια» («Αγρα»): «Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ποιήτρια», εξομολογείται, προλαβαίνοντας τις όποιες αντιδράσεις. Σε δική της μετάφραση κυκλοφορεί το τομίδιο με δοκίμια του Βάλτερ Μπένγιαμιν «Μονόδρομος» («Αγρα»), που έχει τιμηθεί με το Βραβείο της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 03/10/2007
Copyright © 2008 Χ. Κ. Τεγόπουλος Εκδόσεις Α
Αρχειοθήκη ιστολογίου
-
▼
2008
(92)
-
▼
Ιουνίου
(92)
- Η γενιά της κατοχής / του Δημήτρη Νιάνια 21-12-200...
- για την υπεράσπιση του Καστοριάδηby Θ. 11:23am, Sa...
- Πέθανε το πρωί της Παρασκευής, σε ηλικία 93 ετών, ...
- Κρανάκη, Μιμίκα Ι. | Kranaki, Mimika I. Σύντομη β...
- Ο Καστοριάδης είχε θέσει µε ιδιαίτερη δριµύτητα το...
- Θεοφάνης Τάσης: ο πολιτικός Καστοριάδης και η πολι...
- ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Ο Κορνήλιος Κα...
- Με το όραμα της αυτοθεσμιζόμενης κοινωνίας Δεν χωρ...
- Ροζέ Μιλλιέξ, ο Γάλλος λόγιος που έζησε και έδρασε...
- Πέθανε ο διανοούμενος και φιλέλληνας Ροζέ Μιλλιέξ ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης: Εκφραστικά Μέσα Της Ποίησης...
- AMBASSADE DE FRANCE EN GRÈCE Athènes, le 7 jui...
- Αναμνήσεις απο τις σπουδές στο Παρίσι ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης: Η άνοδος της ασημαντότηταςΠ...
- 1922: Γέννηση του Κορνήλιου Καστοριάδη, στην Κωνστ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης - Φιλοσοφία της Αυτονομίας (...
- «Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945.Διακρινοντας Μια ματ...
- «Ματαρόα»Η ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΜΠΑ ΚΑΙ Τ...
- .«Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 – Στον καθρέφτη της ...
- Ματαρόα.ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΚΟΥΡΤΟΒΙΚhttp://ta-nea.dolnet.g...
- Ο Κορνήλιος Καστοριάδης (Κωνσταντινούπολη, 11 Μαρτ...
- ΤΕΧΝΕΣ :: ΒΙΒΛΙΟ :: ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Πέθανε στα 88 τη...
- Διάβασα χθές στην Καθημερινή πρώτη φορά για τη Μιμ...
- Μιμίκα ΚρανάκηΗ Μιμίκα Κρανάκη, συγγραφέας του Con...
- Μια άλλη ΕυρώπηΟ Καστοριάδης και εμείςΤέτα Παπαδοπ...
- «Το ταξίδι του Ματαρόα,1945 Στον καθρέφτη της μνήμ...
- Το πλοίο «Ματαρόα»Κύριε διευθυντάΑνοίγοντας το κυρ...
- Καληνύχτα Ροζέ, καλημέρα θλίψη Αντιγράφω από «Τα Ν...
- «Ματαρόα» 1945Το θρυλικό «Ματαρόα». Στα πολυνησιακ...
- Ημερολόγια καταστρώματος ενός πλοίου που το λέγαν ...
- Ιωάννης Ξενάκης «Η μουσική μιλάει μόνο στο μυαλό» ...
- ΙΑΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ Ο μουσικός των αριθμών Ελεύθερη Σκέψ...
- Γιάννης Ξενάκης - Στοιχεία πιθανοτικών μεθόδων μου...
- Ο Iάννης Ξενάκης αυτοπροσωπογραφείται«Δεν ήθελα να...
- Ετσι τραυματίστηκε ο Ξενάκης Από τη Ροζίτα Σώκου λ...
- Γιάννηs Ξενάκηs. «Ετσι έχασε το μισό του πρόσωπο.....
- Ιάννης Ξενάκης.Οι «γαλαξίες» του στοχαστή μουσικού...
- Ιάννης Ξενάκης Βιογραφικά στοιχείαΓεννήθηκε στη Βρ...
- ο Γλωσσολόγος και Νεοελληνιστής Σταμάτης Καρατζάς....
- Τ. Ζενέτος, Κατοικία στη Γλυφάδα, 1961.Ελληνικότητ...
- Μια σημαντική έκθεση αρχιτεκτονικής με σημείο αναφ...
- Τ. Ζενέτος Υπάρχουν γυάλινα κτίρια τα οποία συγκατ...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΟΝ Γ. Μ...
- Επιστολές λογίων προς τον Ε. Κριαρά Του Ν. Δ. Τρια...
- Εμμανουήλ Κριαράs Ενας αιώνας θητεία στη γλώσσαΗ ί...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ Ο Καραμανλής αναγνωρίζει τη δημοτική γλ...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ * Παρακολουθώ τελευταία τα «αντιλεγόμεν...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΕΝΑ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, ΓΙΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΧΕ...
- Εμμανουήλ Κριαράs Ενας αιώνας θητεία στη γλώσσαΗ ί...
- Ο Ε. Κριαράς γεννήθηκε στον Πειραιά (1906). Τελείω...
- Επιστολές λογίων προς τον Ε. Κριαρά Ε. Κριαράς «Αλ...
- Ο Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ 4Οή ΕΠΕΤΕΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑ...
- Γραμματικές της νέας Ελληνικής Τσοπανάκης, Α. Γ. 1...
- Γραμματικές της νέας Ελληνικής Χρήστος Κλαίρης - Γ...
- Η Μιμίκα Κρανάκη πέθανε ήσυχα στο Παρίσι Ολγα Σελλ...
- Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 Στον καθρέφτη της μνήμ...
- .«Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 – Στον καθρέφτη της ...
- Γράφει η Ναταλί Κάππα24 / 04 / 2008Η δημιουργός κα...
- Ν. Ανδρικοπούλου:«Το ταξίδι του Ματαρόα,1945 Στον ...
- Φόρος τιμής στον Ντίκο ΒυζάντιοΗμ/νία έκδοσης: 25 ...
- ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΓΚΕΛΑΡΗ "Α...
- Χαμένοι στο βλέμμα του Βυζάντιου 06/09/2007 18:...
- Στα ίχνη του χαμένου βλέμματος…Εκθεση αφιερωμένη σ...
- αφήγηση Η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια Πώς διέφυγαν ...
- Ανθρωποκεντρικές συνθέσεις «Ντίκος Βυζάντιος, στα...
- Στα ίχνη του Ντίκου «E» 1/9 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ...
- ΠOΛITIΣMOΣ Hμερομηνία δημοσίευσης: 14-08-07 «Εφ...
- Εγκαινιάστηκε την Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου στο κεντ...
- Ο Ντίκος Βυζάντιος γύρισε σπίτιΕνα μήνα μετά τον θ...
- Ο Ντίκος Βυζάντιος, ένας από τους κορυφαίους Ελλην...
- Μια μέρα θα γυρίσειΈλλης Αλεξίου Ο συνάδελφός μου ...
- Ελλη ΑλεξίουΗ αυτοβιογραφική ταινία - ντοκουμέντο ...
- Πριν 28 χρόνια, στις 20 Αυγούστου 1979, δημοσιεύθη...
- ΑΛΕΞΙΟΥ, ΕΛΛΗ ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ (1894-1988) Η Έλλη ...
- ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ (1894 - 1988) Η πεζογράφος Έλλη Αλεξ...
- ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΛΛΗΣ ΑΛΕΞΙΟΥ Η Ελλη Αλεξίου γεννήθηκε...
- Η Έλλη Αλεξίου -αδελφή της Γαλάτειας Καζαντζάκη- γ...
- «Contre-temps» της Μιμίκας Κρανάκη (Βιβλιοπωλείον ...
- Γαλλικό Ινστιτούτο: Εκατόν ένα χρόνια συνεργασίας ...
- Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής Μαρτυρίες για...
- Νίκος Γ. Σβορώνος: Η έγκυρη μαρξιστική εκδοχή της ...
- « Melpo, c’est la Grèce, c’est la Méditerranée, c’...
- ΟΚΤΑΒΙΟΣ ΜΕΡΛΙΕΜερλιέ Οκτάβιος (Merlier Octave) (Ρ...
- Octavius MerlierE VicipaediaSalire ad: navigatione...
- Cranaki Mimika"ΜΑΤΑΡΟΑ" σε δύο φωνές. Σελίδες ξενη...
- Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής Μαρτυρίες για...
- MataroaUn article de Wikipédia, l'encyclopédie lib...
- Kostas AxelosUn article de Wikipédia, l'encyclopéd...
- Mataroa – Le navire de fuiteDeux livres sont publi...
- Βιογραφικό Γεννήθηκε στο Βόλο στις 16 Ιανουαρίου 1...
- ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΪΟΑΝΝΟΥΝΙΚΟΣ ΤΖ. ΣΕΡΓΗΣΔρ....
- ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥΟ Κώστας Στρ. Παπαϊ...
-
▼
Ιουνίου
(92)
Δευτέρα 9 Ιουνίου 2008
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου