Πληροφορίες

Η φωτογραφία μου
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ART-ACT SFAELOU 3. 11522 ATHENS GREECE CONTEMPORARY ART INSTITUTE ART-ACT SFAELOU 3. 11522 ATHENS GREECE THE CONTEMPORARY ART INSTITUTE ART-ACT SFAELOU 3. 11522 ATHENS GREECE, COLLECTED AND COLLATED INFORMATION (Media) FOR THE WORK OF VISUAL ARTISTS GRADUATES AND STUDENTS OF THE SCHOOL OF FINE ARTS. PURPOSE IS AN ARCHIVE OF RESEARCH AND STUDY. IF YOU ARE INTERESTED SEND POSTAL (NOT REGISTERED, COURIER, WEBSITES, E-MAIL) WHAT YOU THINK YOU HOW TO (BIOGRAPHY, PUBLICATIONS, DOCUMENTS, PHOTOS PROJECTS, DVD, CD-R, LISTS OF REPORTS, etc.). THE MATERIALS WILL NOT BE RETURNED. CHRISTOS THEOFILIS PHONE NUMBER.: 6974540581 ADDRESS .: ART-ACT SFAELOU 3. 11522 ATHENS GREECE ART-CRITIC,CURATOR OF ART EXHIBITIONS,PERMANENT PARTNER OF THE NEWSPAPERS http://www.avgi.GR http://www.kte.gr/ JOURNAL INVESTOR -CULTURE http://www.xronos.gr / http://www.ihodimoprasion.gr/ http://www.edromos.gr/ MAGAZINE INFORMER



Οκτάβιος και Μέλπω Μερλιέ























Αρχειοθήκη ιστολογίου

Δευτέρα 9 Ιουνίου 2008

«Το ταξίδι του Ματαρόα,
1945 Στον καθρέφτη της μνήμης»
Εκδόσεις Εστία 2007 σελ. 150

Γράφει: Ο Κώστας Τραχανάς
Πριν από 50 χρόνια , ένα ιστορικό μεταγωγικό πλοίο διαλύθηκε για παλιοσίδερα λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Γλασκώβη. Το όνομά του ήταν Ματαρόα-«η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια» στα πολυνησιακά. Κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου το πλοίο μετέφερε χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες στη Β.Ιρλανδία για την προετοιμασία της απόβασης στη Νορμανδία, ενώ μετά τον πόλεμο μετέφερε στην Παλαιστίνη εκατοντάδες εβραίους που επέζησαν του Ολοκαυτώματος. Αρχιλογιστής του Ματαρόα δεν ήταν άλλος από τον διασωθέντα πλωτάρχη του Τιτανικού, Χέρμπερτ Πίτμαν , τον οποίο μέχρι το τέλος της ζωής του τον στοίχειωνε η σκέψη ότι μπορούσε να είχε σώσει κι άλλους επιβάτες μετά τη βύθιση του μυθικού υπερωκεάνιου. Λίγες μέρες προτού συνταξιοδοτηθεί, ο Πίτμαν έμελλε να γίνει μάρτυρας μιας άλλης σημαντικής «διάσωσης» , η οποία θα σημάδευε για πολλές δεκαετίες την πνευματική ζωή της μεταπολεμικής Ελλάδας. Ακούραστος αρχιτέκτονας αυτού του εγχειρήματος υπήρξε ο Οκτάβιος Μερλιέ.

Διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών από το 1936 ο Μερλιέ συνέβαλε καθοριστικά στην έξοδο από την Ελλάδα ενός μεγάλου αριθμού πολλά υποσχόμενων νέων (η πρώτη μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο ομαδική έξοδος ελλήνων φοιτητών για σπουδές στο εξωτερικό), πολλοί εκ των οποίων προέρχονταν από το χώρο της Αντίστασης. Ο φιλέλληνας Μερλιέ κάνει ότι περνούσε ότι περνούσε από το χέρι του προκειμένου να αντισταθμίσει την πολιτική-στρατιωτική αγγλοαμερικανική κυριαρχία με μια κατά μέτωπον επίθεση στο πνευματικό πεδίο. Ο Μερλιέ , με την συμπαράσταση του Ροζέ Μιλλιέξ, τελικά εξασφάλισε την έγκριση , από το Γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών, για την αποστολή ενός πρωτόγνωρου αριθμού σπουδαστών στο Παρίσι , με υποτροφίες τριών και έξι μηνών, και ενός έτους, όλες με δυνατότητα ανανέωσης. Μια επιτροπή επέλεξε 154 υποψηφίους από 60 κλάδους και ειδικότητες

( μαζί με άλλους 60 οι οποίοι επρόκειτο να αναλάβουν οι ίδιοι τα έξοδα των σπουδών τους) : αρχιτέκτονες, ζωγράφους, γλύπτες, ανθρώπους του θεάτρου, μετεωρολόγους, μηχανικούς, ιστορικούς, αρχαιολόγους, νομικούς , ιατρούς κ.λ.π.. Και έτσι τον Δεκέμβριο του 1945 με το πλοίο Ματαρόα, απέπλευσαν για την Γαλλία 214 μέλη της «Υποτροφιάδας» (όπως βαπτίστηκαν εκ των υστέρων οι υπότροφοι του’45) , μια ολόκληρη γενιά επιστημόνων και καλλιτεχνών , οι οποίοι βρίσκονται σε εξαιρετικά δεινή θέση , λόγω του εμφυλίου πολέμου. Οι υπότροφοι ήταν ταλαντούχοι , αριστεροί με δράση οι περισσότεροι , ανθός της διανόησης της νέας γενιάς. Η υποτροφία στο Παρίσι ήταν διέξοδος , οξυγόνο , σωτηρία . Διασφαλίζοντας τη δημιουργία του έργου τους στο Παρίσι, το «Ταξίδι του Ματαρόα » τους επέτρεψε να αναδείξουν το ταλέντο τους και να συμβάλλουν στις μεταπολεμικές πνευματικές και καλλιτεχνικές εξελίξεις στην Ευρώπη.

Μεταξύ των υποτρόφων ήταν : ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος, ο αρχιτέκτονας Γιώργος Κανδύλης, ο σκηνοθέτης Μάνος Ζαχαρίας , ο κοινωνιολόγος Κορνήλιος Καστοριάδης, η γλύπτρια Νέλλη Ανδρικοπούλου (σύζυγος του Ν.Εγγονόπουλου), ο φιλόσοφος-ιστορικός Εμμανουήλ Κριαράς , η συγγραφέας Έλλη Αλεξίου (σύζυγος του Ν.Μπελογιάννη), η κοινωνιολόγος Μιμίκα Κρανάκη, ο γλύπτης Μέμος Μακρής, ο αρχιτέκτονας Πάνος Τζελέπης, ο χημικός Εμμανουήλ Νειάδας, ο φαρμακοποιός Δημήτριος Μαρινόπουλος , ο φιλόσοφος Κώστας Παπαϊωάννου, ο αρχιτέκτονας Αριστομένης Προβελέγγιος, ο ζωγράφος Ντίκος Βυζάντιος, ο μουσικός Δημήτρης Χωραφάς, ο τεχνοκριτικός Άγγελος Προκοπίου , ο ιατρός Γιώργος Καρούζος (ο Ιάνης Ξενάκης , πήγε αργότερα μόνος του επειδή είχε τραυματιστεί στο μάτι) κ.α.

Χωρίς το υψηλό επίπεδο υλικής και τεχνικής υποδομής που προσέφερε η Γαλλία εκείνη την εποχή είναι αμφίβολο εάν οι υπότροφοι θα κατάφερναν να διαπρέψουν. Η διαφυγή από την Ελλάδα αποτελούσε μονόδρομο για την προσωπική σωτηρία, αλλά για την επιστημονική παραγωγή και την επαγγελματική καταξίωση.

Το ταξίδι με το Ματαρόα αποτελεί μέρος της Ιστορίας της σύγχρονης Ελλάδας. Αργότερα , κατά τη διάρκεια της χούντας , πολλοί Έλληνες σπουδαστές και διανοούμενοι που κατέφυγαν στο Παρίσι, βρέθηκαν κάτω από τον αστερισμό των υποτρόφων του ’45, ενώ ακόμα και 60 χρόνια αργότερα η «γυναίκα με τα μεγάλα μάτια» εξακολουθεί να μας σαγηνεύει με το βαθύ της βλέμμα…

Η Νέλλη Ανδρικοπούλου γεννήθηκε το 1921 στην Κων/πολη . Το 1936 η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.

Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και γλυπτική στο Παρίσι. Άλλα βιβλία της : «Επί τα ίχνη του Νίκου Εγγονόπουλου» και «Νοοπαίγνια».

Y.Γ. Μεταξύ των 214 υποτρόφων φοιτητών , που βρήκαν άσυλο στη Γαλλία το 1945, ήταν και ένας Μελισσουργιώτης, ο Κωνσταντίνος Στεργιόπουλος !!

Ο Κωνσταντίνος Στεργιόπουλος γεννήθηκε το 1907 στους Μελισσουργούς , σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στο Ecole Pratique des Hautes Etudes , διετέλεσε και Νομάρχης. Έργα του είναι : «Παρατηρήσεις εις την νεωτέραν γεωγραφία της Ηπείρου», «Τα πολιτικά κόμματα των αρχαίων», «Αι Ηπειρώτισσαι εις τους εθνικούς αγώνες», «Ο Μητροπολίτης Άρτης Σεραφείμ Ξενόπουλος» κ.α.

Δεν υπάρχουν σχόλια: