Πριν 28 χρόνια, στις 20 Αυγούστου 1979, δημοσιεύθηκε στην καθημερινή «Ε» μια συνέντευξή μου με την Ελλη Αλεξίου, επ' ευκαιρία της έκδοσης των απάντων της Γαλάτειας Καζαντζάκη (τα οποία, δυστυχώς, δεν ολοκληρώθηκαν) με τίτλο «Τα Απαντα μιας αντάρτισσας».
Θυμίζω ότι η Ελλη Αλεξίου (1894-1988), συγγραφέας, εκτός των άλλων, και μιας βιογραφίας του Νίκου Καζαντζάκη με τίτλο «Για να γίνει μεγάλος», ήταν αδελφή της Γαλάτειας, πρώτης συζύγου του Καζαντζάκη.
Εκεί, σε ένα σημείο της συνέντευξης, γίνεται λόγος για το μυθιστόρημα της Γαλάτειας «Ανθρωποι και υπεράνθρωποι», που αναφέρεται στη συμβίωσή της με τον Καζαντζάκη. «Να σημειώσετε ότι το βιβλίο κυκλοφόρησε ενόσω ζούσε ο Καζαντζάκης, ο οποίος το διάβασε και δεν το σχολίασε, όπως έκανε με ό,τι τον ενοχλούσε. Το έργο δεν τον θίγει, τον ανεβάζει» υποστήριζε η Αλεξίου.
Λίγες ημέρες αργότερα, με ημερομηνία 29 Αυγούστου 1979, καταφθάνει από τη Λευκωσία, από την Ελένη Καζαντζάκη, δεύτερη σύζυγο του συγγραφέα, στον υπογράφοντα μια επιστολή που δημοσιεύθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου στην «Ε». Αξίζει, νομίζω (και θα κατανοηθεί γιατί), η αναδημοσίευσή της, όπως και η απάντηση της Αλεξίου, που ακολούθησε.
«Συκοφαντούνε ασύστολα»
Η επιστολή της Ελένης Καζαντζάκη:
Αγαπητέ κ. Γκιώνη,
Στις 20 Αυγούστου 1979 εδημοσιεύσατε στην «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» μια συνέντευξή σας με την κ. Ελλη Αλεξίου με τίτλο «Τα Απαντα μιας "Αντάρτισσας"».
Κι ενώ θά 'θελα μόνο να σας συγχαρώ για το υψηλό επαγγελματικό σας ήθος, να 'μαι υποχρεωμένη ν' απαντήσω στην πρόκληση της κ. Αλεξίου πως τάχα:
«Ο Καζαντζάκης διάβασε το βιβλίο της Γαλάτειας και δεν το σχολίασε, όπως έκανε με ό,τι τον ενοχλούσε», κι ακόμα πως ο λίβελλος εκείνος είναι «η πλήρης και πιστή αλήθεια».
Ε, λοιπόν, όχι! Ο Καζαντζάκης δεν θέλησε, αρνήθηκε να διαβάσει το μυθιστόρημα της Γαλάτειας. Εγώ όμως το διάβασα και του ανάφερα, το και το. Τόσο σ' εμένα όσο και στους φίλους μας, που έλεγαν στον Καζαντζάκη ν' απαντήσει στις συκοφαντίες ακόμα και με δικαστική αγωγή, ο Νίκος μουρμούριζε αναστενάζοντας:
«Καημένη Γαλάτεια, δεν της άξιζε τέτοιο τέλος».
Γιατί, ώς την τελευταία του πνοή, αγαπούσε τη Γαλάτεια και λυπόταν να τη βλέπει να ξεπέφτει.
Μα πείτε μου, σας παρακαλώ, μπορείτε εσείς να μας εξηγήσετε το φαινόμενο Αλεξίου; Τρία αδέλφια, τρεις λογοτέχνες, να βαλθούν με πάθος να κατασπαράξουν ένα πρώην μέλος της οικογένειάς τους, οι δυο όταν πια ο ήρωάς τους ήταν ετοιμοθάνατος μα ένδοξος, και η τρίτη κατά συνέχεια είκοσι τώρα και περισσότερα χρόνια μετά τον θάνατό του; Και να στέλνουν το έργο τους στους εκδότες του Καζαντζάκη και να τους παρακαλούν να το δημοσιεύσουν!
Αν όλ' αυτά γίνονταν όσο ο Νίκος Καζαντζάκης ήταν φτωχός κι αγνοημένος, θα 'λεγα πως τα κάνουν από απλή κακία. Μα, έτσι που έγιναν και γίνονται, τι να πω; Φθόνος; Δίψα για χρήμα; Ή μήπως υπάρχει κάποιος άλλος κρυφός καημός; Και μονάχα ένας άξιος ψυχολόγος ή ψυχαναλυτής θα βοηθούσε την κ. Αλεξίου να απαλλαχτεί επιτέλους από αυτόν τον βρικόλακα που την καβαλικεύει, για να καθήσει ν' ασχοληθεί με πράγματα που θα της ταίριαζαν τόσο καλύτερα;
Και σαν υστερόγραφο: Με όλο τον σεβασμό και την αγάπη μου για τη Γαλάτεια, μου μένει κι αυτή η απορία: Γιατί η γυναίκα αυτή, η αντάρτισσα, που δεν φοβόταν κανέναν, που δεν είχε ανάγκη κανέναν, γιατί κάθησε 14 χρόνια μ' έναν άντρα που τον έκρινε σκάρτο πέρα για πέρα; Και ακόμα, γιατί τον ανάγκασε να την παντρευτεί, αφού είχαν κιόλα συζήσει έναν αλάκερο χρόνο κι είχε όλο τον καιρό να τον δοκιμάσει; Αλήθεια, απύθμενο είναι το βάθος της ψυχής του ανθρώπου.
Στήνουμε τρικούβερτους καβγάδες, συκοφαντούμε ασύστολα έναν άνθρωπο κι όμως εξακολουθούμε να τον κρατούμε δέσμιο, στολιζόμαστε και με τ' όνομά του για την αιωνιότητα, κι αν λάχει κανένας άλλος και τον αγαπήσει, γινόμαστε άγρια θηρία. Και για να πω τα σύκα σύκα: Η προσπάθεια Γαλάτειας-Αυγέρη (1918-19) κι η ως τα βαθιά τους γεράματα αγαλλίαση γιατί τάχα γελοιοποίησαν μια εξαίρετη νεαρή γυναίκα, που είχε αγαπήσει βαθύτατα τον Νίκο Καζαντζάκη, δεν είναι κι αυτό μια «αχαΐρευτη», μια απαράδεχτη πράξη για δυο πνευματικούς ανθρώπους σαν τη Γαλάτεια και τον Αυγέρη;
Μπορείτε να δημοσιεύσετε το γράμμα μου αυτό.
Με φιλικούς χαιρετισμούς
Ελένη Ν. Καζαντζάκη
«Ελένη μου, ονειρεύεσαι»
Και η απάντηση της Ελλης Αλεξίου:
Καλή μου «Ελευθεροτυπία».
Στο κείμενο της κας Καζαντζάκη απαντώ γιατί μου το ζήτησες. Αλλά δεν με αφορά, αφορά τη Γαλάτεια, τον Αυγέρη, τον Καζαντζάκη, τον Λευτέρη... Οταν με το καλό ανταμώσουμε, γιατί όλοι τους είναι πεθαμένοι, τότε η Ελένη ας εξηγηθεί μαζί τους. Γιατί συμβιούσαν, γιατί παντρεύτηκαν, γιατί χώρισαν, γιατί δεν κράτησαν τα δικά τους ονόματα, γιατί ο Νίκος δεν σχολίασε το βιβλίο της Γαλάτειας για λόγου του.
Για μένα η Ελένη λέει ότι ζήτησα από τους εκδότες της να εκδώσουν τα βιβλία μου. Εδώ Ελένη μου ονειρεύεσαι και εγώ ονειροκρίτη δεν έχω. Τα Απαντά μου εκδίδει, κατά δική του θερμή παράκληση, ο Θ. Καστανιώτης. Ηδη τυπώνει τον 12ο τόμο, οι 11 έχουν κυκλοφορήσει. Εχει εκδώσει και μια σειρά βιβλίων μου ο «Κέδρος», πάλι με στενή φιλική μας συνεννόηση.
Το άλλο, που κι αυτό αμφιβάλλω αν αφορά εμένα, λες Ελένη επί λέξει: «Μονάχα ένας άξιος ψυχολόγος ή ψυχαναλυτής θα βοηθούσε την κ. Αλεξίου από αυτόν τον βρικόλακα που την καβαλικεύει, για να καθήσει να ασχοληθεί με πράγματα που θα της ταίριαζαν τόσο καλύτερα;» Η φρασεολογία, Ελένη μου, δεν είναι δική σου. Ηξερα το σπίτι σας πολιτισμένο. Το νόημα; Πολύ ολιγότερο είναι δικό σου. Στο τεράστιο έργο μου (λόγω βέβαια της ηλικίας μου), που εσύ το ξέρεις, ελάχιστη θέση κρατεί ο Νίκος. Γιατί, αλήθεια, άλλα είναι τα ενδιαφέροντα που εξουσιάζουν τη σκέψη μου.
Θέση, και μάλιστα μεγάλη, κρατεί ο Νίκος στην εκτίμησή μου, στη συμπάθειά μου, στον θαυμασμό για την προσωπικότητά του. Αυτά μου τα αισθήματα ονομάζεις βρικόλακα που με καβαλικεύει; Δεν σου τα καταλογίζω. Κι αυτά υποβολιμαία.
Με εκτίμηση
ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ
Αρχειοθήκη ιστολογίου
-
▼
2008
(92)
-
▼
Ιουνίου
(92)
- Η γενιά της κατοχής / του Δημήτρη Νιάνια 21-12-200...
- για την υπεράσπιση του Καστοριάδηby Θ. 11:23am, Sa...
- Πέθανε το πρωί της Παρασκευής, σε ηλικία 93 ετών, ...
- Κρανάκη, Μιμίκα Ι. | Kranaki, Mimika I. Σύντομη β...
- Ο Καστοριάδης είχε θέσει µε ιδιαίτερη δριµύτητα το...
- Θεοφάνης Τάσης: ο πολιτικός Καστοριάδης και η πολι...
- ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Ο Κορνήλιος Κα...
- Με το όραμα της αυτοθεσμιζόμενης κοινωνίας Δεν χωρ...
- Ροζέ Μιλλιέξ, ο Γάλλος λόγιος που έζησε και έδρασε...
- Πέθανε ο διανοούμενος και φιλέλληνας Ροζέ Μιλλιέξ ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης: Εκφραστικά Μέσα Της Ποίησης...
- AMBASSADE DE FRANCE EN GRÈCE Athènes, le 7 jui...
- Αναμνήσεις απο τις σπουδές στο Παρίσι ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης: Η άνοδος της ασημαντότηταςΠ...
- 1922: Γέννηση του Κορνήλιου Καστοριάδη, στην Κωνστ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης - Φιλοσοφία της Αυτονομίας (...
- «Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945.Διακρινοντας Μια ματ...
- «Ματαρόα»Η ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΜΠΑ ΚΑΙ Τ...
- .«Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 – Στον καθρέφτη της ...
- Ματαρόα.ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΚΟΥΡΤΟΒΙΚhttp://ta-nea.dolnet.g...
- Ο Κορνήλιος Καστοριάδης (Κωνσταντινούπολη, 11 Μαρτ...
- ΤΕΧΝΕΣ :: ΒΙΒΛΙΟ :: ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Πέθανε στα 88 τη...
- Διάβασα χθές στην Καθημερινή πρώτη φορά για τη Μιμ...
- Μιμίκα ΚρανάκηΗ Μιμίκα Κρανάκη, συγγραφέας του Con...
- Μια άλλη ΕυρώπηΟ Καστοριάδης και εμείςΤέτα Παπαδοπ...
- «Το ταξίδι του Ματαρόα,1945 Στον καθρέφτη της μνήμ...
- Το πλοίο «Ματαρόα»Κύριε διευθυντάΑνοίγοντας το κυρ...
- Καληνύχτα Ροζέ, καλημέρα θλίψη Αντιγράφω από «Τα Ν...
- «Ματαρόα» 1945Το θρυλικό «Ματαρόα». Στα πολυνησιακ...
- Ημερολόγια καταστρώματος ενός πλοίου που το λέγαν ...
- Ιωάννης Ξενάκης «Η μουσική μιλάει μόνο στο μυαλό» ...
- ΙΑΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ Ο μουσικός των αριθμών Ελεύθερη Σκέψ...
- Γιάννης Ξενάκης - Στοιχεία πιθανοτικών μεθόδων μου...
- Ο Iάννης Ξενάκης αυτοπροσωπογραφείται«Δεν ήθελα να...
- Ετσι τραυματίστηκε ο Ξενάκης Από τη Ροζίτα Σώκου λ...
- Γιάννηs Ξενάκηs. «Ετσι έχασε το μισό του πρόσωπο.....
- Ιάννης Ξενάκης.Οι «γαλαξίες» του στοχαστή μουσικού...
- Ιάννης Ξενάκης Βιογραφικά στοιχείαΓεννήθηκε στη Βρ...
- ο Γλωσσολόγος και Νεοελληνιστής Σταμάτης Καρατζάς....
- Τ. Ζενέτος, Κατοικία στη Γλυφάδα, 1961.Ελληνικότητ...
- Μια σημαντική έκθεση αρχιτεκτονικής με σημείο αναφ...
- Τ. Ζενέτος Υπάρχουν γυάλινα κτίρια τα οποία συγκατ...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΟΝ Γ. Μ...
- Επιστολές λογίων προς τον Ε. Κριαρά Του Ν. Δ. Τρια...
- Εμμανουήλ Κριαράs Ενας αιώνας θητεία στη γλώσσαΗ ί...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ Ο Καραμανλής αναγνωρίζει τη δημοτική γλ...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ * Παρακολουθώ τελευταία τα «αντιλεγόμεν...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΕΝΑ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, ΓΙΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΧΕ...
- Εμμανουήλ Κριαράs Ενας αιώνας θητεία στη γλώσσαΗ ί...
- Ο Ε. Κριαράς γεννήθηκε στον Πειραιά (1906). Τελείω...
- Επιστολές λογίων προς τον Ε. Κριαρά Ε. Κριαράς «Αλ...
- Ο Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ 4Οή ΕΠΕΤΕΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑ...
- Γραμματικές της νέας Ελληνικής Τσοπανάκης, Α. Γ. 1...
- Γραμματικές της νέας Ελληνικής Χρήστος Κλαίρης - Γ...
- Η Μιμίκα Κρανάκη πέθανε ήσυχα στο Παρίσι Ολγα Σελλ...
- Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 Στον καθρέφτη της μνήμ...
- .«Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 – Στον καθρέφτη της ...
- Γράφει η Ναταλί Κάππα24 / 04 / 2008Η δημιουργός κα...
- Ν. Ανδρικοπούλου:«Το ταξίδι του Ματαρόα,1945 Στον ...
- Φόρος τιμής στον Ντίκο ΒυζάντιοΗμ/νία έκδοσης: 25 ...
- ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΓΚΕΛΑΡΗ "Α...
- Χαμένοι στο βλέμμα του Βυζάντιου 06/09/2007 18:...
- Στα ίχνη του χαμένου βλέμματος…Εκθεση αφιερωμένη σ...
- αφήγηση Η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια Πώς διέφυγαν ...
- Ανθρωποκεντρικές συνθέσεις «Ντίκος Βυζάντιος, στα...
- Στα ίχνη του Ντίκου «E» 1/9 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ...
- ΠOΛITIΣMOΣ Hμερομηνία δημοσίευσης: 14-08-07 «Εφ...
- Εγκαινιάστηκε την Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου στο κεντ...
- Ο Ντίκος Βυζάντιος γύρισε σπίτιΕνα μήνα μετά τον θ...
- Ο Ντίκος Βυζάντιος, ένας από τους κορυφαίους Ελλην...
- Μια μέρα θα γυρίσειΈλλης Αλεξίου Ο συνάδελφός μου ...
- Ελλη ΑλεξίουΗ αυτοβιογραφική ταινία - ντοκουμέντο ...
- Πριν 28 χρόνια, στις 20 Αυγούστου 1979, δημοσιεύθη...
- ΑΛΕΞΙΟΥ, ΕΛΛΗ ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ (1894-1988) Η Έλλη ...
- ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ (1894 - 1988) Η πεζογράφος Έλλη Αλεξ...
- ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΛΛΗΣ ΑΛΕΞΙΟΥ Η Ελλη Αλεξίου γεννήθηκε...
- Η Έλλη Αλεξίου -αδελφή της Γαλάτειας Καζαντζάκη- γ...
- «Contre-temps» της Μιμίκας Κρανάκη (Βιβλιοπωλείον ...
- Γαλλικό Ινστιτούτο: Εκατόν ένα χρόνια συνεργασίας ...
- Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής Μαρτυρίες για...
- Νίκος Γ. Σβορώνος: Η έγκυρη μαρξιστική εκδοχή της ...
- « Melpo, c’est la Grèce, c’est la Méditerranée, c’...
- ΟΚΤΑΒΙΟΣ ΜΕΡΛΙΕΜερλιέ Οκτάβιος (Merlier Octave) (Ρ...
- Octavius MerlierE VicipaediaSalire ad: navigatione...
- Cranaki Mimika"ΜΑΤΑΡΟΑ" σε δύο φωνές. Σελίδες ξενη...
- Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής Μαρτυρίες για...
- MataroaUn article de Wikipédia, l'encyclopédie lib...
- Kostas AxelosUn article de Wikipédia, l'encyclopéd...
- Mataroa – Le navire de fuiteDeux livres sont publi...
- Βιογραφικό Γεννήθηκε στο Βόλο στις 16 Ιανουαρίου 1...
- ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΪΟΑΝΝΟΥΝΙΚΟΣ ΤΖ. ΣΕΡΓΗΣΔρ....
- ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥΟ Κώστας Στρ. Παπαϊ...
-
▼
Ιουνίου
(92)
Σάββατο 7 Ιουνίου 2008
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου