«Ματαρόα» 1945
Το θρυλικό «Ματαρόα». Στα πολυνησιακά το όνομά του σημαίνει «Η γυναίκα με τα
μεγάλα μάτια».
ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΑΝ, ΜΙΣΟΑΣΤΕΙΑ ΜΙΣΟΣΟΒΑΡΑ,
«ΥΠΟΤΡΟΦΙΑΔΑ». ΚΑΤΑ
ΤΟΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ ΗΤΑΝ ΕΝΑ
«ΓΕΓΟΝΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ
ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, ΠΟΥ ΚΑΠΟΤΕ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΡΑΦΤΕΙ». ΤΗ ΘΡΥΛΙΚΗ ΕΞΟΔΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 1945 ΜΙΑΣ ΟΜΑΔΑΣ ΝΕΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΠΟΥ ΣΑΛΠΑΡΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ, ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΟΥ ΓΑΛΛΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ, ΜΕ ΤΟ ΠΛΟΙΟ «ΜΑΤΑΡΟΑ», ΑΦΗΓΟΥΝΤΑΙ ΣΕ ΔΥΟ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥΣ Η ΜΙΜΙΚΑ ΚΡΑΝΑΚΗ ΚΑΙ Η ΝΕΛΛΗ ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΥ.
Παλιότερα, την ιστορία αυτήν τη μάθαινε κανείς αποσπασματικά, από πληροφορίες διάσπαρτες σε συνεντεύξεις και ραδιοφωνικές εκπομπές ή από στόμα σε στόμα. Πάει κάπως έτσι: το 1945 ο Οκτάβιος Μερλιέ, διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, πείθει τη γαλλική κυβέρνηση να χορηγήσει έναν μεγάλο αριθμό υποτροφιών σε Έλληνες φοιτητές, κι έτσι, έπειτα από εξετάσεις, πάνω από 150 νέοι επιλέγονται για να σταλούν για σπουδές στο Παρίσι. Η ιδέα ήταν να σωθούν από το εμφυλιακό κλίμα μερικά από τα καλύτερα μυαλά της Ελλάδας- γι΄ αυτό και ένας μεγάλος αριθμός υποτρόφων ήταν αριστεροί, οι πιο πολλοί με συμμετοχή στην Αντίσταση και τα Δεκεμβριανά.
Φεύγουν, μεταξύ άλλων, οι Καστοριάδης, Αξελός, Παπαϊωάννου, Κανδύλης, Κρανάκη, Προκοπίου, Βυζάντιος, Ξενάκης, Κουλεντιανός, Χωραφάς, η Μάτση Χατζηλαζάρου και ο Ανδρέας Καμπάς, ο Κριαράς, ο Σβορώνος, ο Πέτρος Κολακλίδης, ο Μέμος Μακρής- η λίστα είναι μεγάλη, γεμάτη επιφανείς επιστήμονες και καλλιτέχνες όλων των κλάδων, αρκετοί από τους οποίους σταδιοδρόμησαν στη Γαλλία, φημισμένα παραδείγματα «Ελλήνων της διασποράς».
Το ταξίδι των υποτρόφων είχε εξαρχής κάτι από μυθιστόρημα: έπειτα από αναμονή μηνών, επιβιβάζονται στις 20 Δεκεμβρίου στο οπλιταγωγό Ματαρόα, που τους μεταφέρει από τον Πειραιά στον Τάραντα.
Από εκεί με τρένο διασχίζουν την Ιταλία και την Ελβετία και φθάνουν τελικά στο Gare de l΄ Εst του Παρισιού τα ξημερώματα της 28ης Δεκεμβρίου. «Η άφιξή μας στο Παρίσι θυμίζει άνευ όρων παράδοση», γράφει λίγα χρόνια μετά η Μιμίκα Κρανάκη, σε ένα λυρικό κείμενο που δημοσιεύθηκε το 1950 στα γαλλικά στο περιοδικό Τemps Μodernes του Σαρτρ, και τώρα παρουσιάζεται σε μια προσεγμένη δίγλωσση έκδοση μεταφρασμένο από τη συγγραφέα. Την ίδια ιστορία ανασυνθέτει και η μαρτυρία της εικαστικού Νέλλης Ανδρικοπούλου, Το ταξίδι του Ματαρόα,1945, που περιέχει αρκετές άγνωστες πληροφορίες.
Το ενδιαφέρον γι΄ αυτήν την ιστορία δεν είναι καινούριο. Το Ματαρόα είχε για δεκαετίες πάρει διαστάσεις μύθου- σε τέτοιο σημείο ώστε κάθε Έλληνας που σταδιοδρόμησε στη Γαλλία μεταπολεμικά, να θεωρούμε ότι έφυγε με εκείνο το πλοίο.
Τι ήταν όμως αυτό που μας είλκυε και μας ελκύει στην αφήγηση αυτή; Από τη μια, η ιστορική στιγμή: η αποστολή του Ματαρόα μπορεί να ιδωθεί ως μια ιστορία υπέρβασης και επούλωσης του τραύματος του Εμφυλίου· ή, το αντίθετο, ως μια ιστορία σύμβολο του Εμφυλίου.
Από την άλλη, η θέση της ως ιστορία μετανάστευσης: το Ματαρόα μπορεί να ιδωθεί ως εξευγενισμένη, φιλοσοφικά πολυσήμαντη, εκδοχή των πλοίων που έφευγαν με χιλιάδες μετανάστες από την Ελλάδα του εικοστού αιώνα.
Όπως και να έχει, το πλοίο αυτό παραμένει ένα επίμονο φάντασμα που υπενθυμίζει την άλλη όψη της σύγχρονης Ελλάδας, αυτήν που κανείς θα ονόμαζε εξωτοπική. Αν η επίσημη όψη επιμένει να παρουσιάζει την Ελλάδα ως το κέντρο στο οποίο όλοι ποθούν να επιστρέψουν, το Ματαρόα είναι από εκείνες τις φυγόκεντρες αφηγήσεις που τη δείχνουν ως τον τόπο από τον οποίον πάντα κάποιοι θυμούνται πως (και πώς) έφυγαν.
Η γλύπτρια Νέλλη Ανδρικοπούλου, πρώτη σύζυγος του Νίκου Εγγονόπουλου, είχε επιβιβαστεί στο «Ματαρόα» για τη Γαλλία. Επέστρεψε το 1949 στην Αθήνα
Η Μιμίκα Κρανάκη έφυγε τον Δεκέμβριο του 1945 μαζί με τους άλλους υποτρόφους του γαλλικού κράτους.
Από τότε ζει μόνιμα στη Γαλλία και από το 1958 διδάσκει φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Ναντέρ του Παρισιού
Νέλλη Ανδρικοπούλου
ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ
ΜΑΤΑΡΟΑ, 1945
ΕΠΙΜΕΤΡΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΠΑΔΑΚΗΣ, ΕΚΔ. ΕΣΤΙΑ, 2007 ΣΕΛ. 170.
Ένα σουρεαλιστικό χάπενινγκ
Στο σχετικά ακατάστατο κείμενο της Ανδρικοπούλου, αλλά και σε μια μικρή μελέτη του Γιώργου Καλπαδάκη που ακολουθεί ως επίμετρο, δίδονται αρκετές ενδιαφέρουσες πληροφορίες (όπως ο πλήρης κατάλογος των επιβατών του Ματαρόα, οι ημερομηνίες του ταξιδιού, λεπτομέρειες σχετικά με την οργάνωσή του από τον Μερλιέ). Ίσως το πιο συγκινητικό σε αυτό το βιβλίο είναι η δυσκολία της συγγραφέως να ανασυνθέσει πλήρως την εμπειρία της. Ο καθένας, παρατηρεί η Ανδρικοπούλου, κατεργάστηκε τα γεγονότα μέσα του επί δεκαετίες. Με αποτέλεσμα κάποιες στιγμές οι αναμνήσεις της ίδιας να αποκλίνουν από αυτές άλλων συνταξιδιωτών της, τις συζητήσεις με τους οποίους καταγράφει. Αν με τα μάτια τού σήμερα το ταξίδι του Ματαρόα μοιάζει με ένα σουρεαλιστικό χάπενινγκ, παρατηρεί η Ανδρικοπούλου, «αυτό που κάνουμε τώρα [συγκρίνοντας τις διαφορετικές αναμνήσεις του καθενός] είναι ένα χάπενινγκ μέσα στο χάπενινγκ, να δούμε τι θυμούνται οι άνθρωποι- είναι λίγο Ιονέσκο, λίγο Φαλακρή τραγουδίστρια όλα αυτά».
***
ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΤΡΑΥΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Απ΄ όλους τους υποτρόφους του 1945, η Μιμίκα Κρανάκη ήταν αυτή που από την αρχή προσπάθησε να καταγράψει και να αναλογιστεί αυτήν την εμπειρία σε όλες της τις διαστάσεις. Γι΄ αυτήν η φυγή της από την Ελλάδα με το Ματαρόα δεν γράφεται μια και καλή· ξανα-γράφεται όλα αυτά τα χρόνια, πεισματικά και βασανιστικά. Το συγκινητικό «Journal d΄ exil» που δημοσιεύθηκε το 1950 είναι μόνο μία από τις πολλές φορές που έχει προσπαθήσει να μιλήσει γι΄ αυτήν την ιστορία- ακόμα και η μετάφρασή του πενήντα τόσα χρόνια μετά, με τις μικρές της αλλαγές, προσθέτει κι αυτή μια ακόμα ψηφίδα. Από τα κατά καιρούς γραπτά της κατανοεί κανείς ότι η Κρανάκη βλέπει την ανασύνθεση της εμπειρίας της στο Ματαρόα ως μιαν άσκηση αυτογνωσίας, σε επίπεδο προσωπικό αλλά και συλλογικό. Σε μια συγκλονιστική ραδιοφωνική εκπομπή τής France Culture στα γαλλικά το 1996, είχε διηγηθεί ξανά την εμπειρία του ταξιδιού εκείνου, αλλά αυτήν τη φορά μόνο για να την πλέξει με άλλες σύγχρονες ιστορίες μετανάστευσης- συνεντεύξεις Ελλήνων εργατών στον Καναδά και την Ελβετία και Αλβανών μεταναστών στην Αθήνα.
Το Ματαρόα δεν συμβολίζει έτσι μόνο το τραύμα καθενός από όσους έφυγαν με αυτό από την Ελλάδα το 1945 ή ίσως την τραυματική εμπειρία του κάθε μέτοικου στον σύγχρονο κόσμο· γίνεται μετωνυμικά το τραύμα το συλλογικό της Ιστορίας. Τελικά, μοιάζει να λέει η Κρανάκη, η τραυματική εμπειρία δεν προκύπτει τη στιγμή που η Ιστορία εισβάλλει στη ζωή του καθενός αναποδογυρίζοντάς την. Το αντίθετο: Ιστορία είναι ακριβώς αυτό που συμβαίνει όταν το τραύμα του ενός μπερδεύεται ανεξίτηλα στο τραύμα του κάθε άλλου.
Μιμίκα Κρανάκη
«ΜΑΤΑΡΟΑ» ΣΕ ΔΥΟ ΦΩΝΕΣ
ΕΚΔ. ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΣΕΛ. 80
*******************************
ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΜΑΣ
Αν δεν υπήρχαν οι Γάλλοι φύλακες-άγγελοι των προικισμένων με σπάνια τάλαντα
νεαρών ελλήνων Αριστερών και δεν τους είχαν φυγαδεύσει με τον περιπετειώδη
τρόπο που οι δύο συγγραφείς αφηγούνται τόσο παραστατικά στο βιβλίο
που η καθεμιά τους έγραψε και φέρει στην προμετωπίδα του το όνομα
του θρυλικού καραβιού Ματαρόα, είναι σίγουρο ότι και η προσωπική τους
τύχη θα ήταν διαφορετική και η ιστορία των γραμμάτων
και των τεχνών στη χώρα μας και στην Ευρώπη φτωχότερη.
Ας αναλογιστούμε, λόγου χάρη, πόσοι χαρισματικοί νέοι βλαστοί
προσχώρησαν στην Αριστερά και τους έφαγε το μαύρο το σκοτάδι,
είτε πέφτοντας νεκροί σε κάποια από τις αδυσώπητες μάχες του Εμφυλίου
είτε συλληφθέντες και υποστάντες τις γνωστές εθνοπλαστικές συνέπειες,
που επιφύλαξαν οι νικητές για τους ηττημένους,
είτε παίρνοντας το δρόμο της υπερορίας , για να δουν να συντρίβονται τα
όνειρά τους σε κάποια από τις φρικτές "σοσιαλιστικές δημοκρατίες",
που, μεταξύ των άλλων παθών που τους επιφύλαξαν,
τους κατέστρεψαν και τη διάθεση για καθετί δημιουργικό.
Φέρνω στη μνήμη, εκ του προχείρου, τον Άνθο Φιλητά,
που ήταν μία από τις πολλά υποσχόμενες ποιητικές φωνές
τη δεκαετία του '40 , όπως μαρτυρεί σε κάποιο κείμενό του
ο Μανόλης Αναγνωστάκης.
Τι απέγινε ο ποιητής που βροντούσε και άστραφτε στην Κατοχή
και ο Αναγνωστάκης τον είχε κάνει Θεό του;
Διέφυγε στο σοβιετικό σοσιαλιστικό Παράδεισο, που τον τίμησε
με μία... δεύτερη εξορία και τον έστειλε στην Τασκένδη, όπου
έζησε τα φριχτότερα χρόνια της ζωής του, για να επιστρέψει ,
υπερήλικας πια, και να πεθάνει στην πατρίδα με τσακισμένα τα φτερά και
έχοντας εγκαταλείψει προ πολλού την Ποίηση.
Δεν ξέρουμε ποια θα ήταν μοίρα του Φιλητά και των άλλων
διανοούμενων που κατέφυγαν στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού
και σιώπησαν, αν είχαν βρεθεί στα αμπάρια του ευλογημένου Ματαρόα.
Με υποθέσεις, ως γνωστόν, δε γράφεται η ιστορία.
Εμείς ξέρουμε ότι , χάρη στο Μερλιέ (αιωνία του η μνήμη!)
και τη γαλλική κυβέρνηση εκείνης της εποχής σώθηκαν από τα
δόντια του φασιστικού θηρίου μερικά από τα καλύτερα
παιδιά της Ελλάδας.
Πράγμα που το απέδειξαν περίτρανα διαπρέποντας στο πόστο
εφ' ω ετάχθη ο καθένας.
Με το αζημίωτο φυσικά για τη χώρα υποδοχής τους,
αφού αξιοποίησε με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο
τα χαρίσματά τους.
Γιατί μή μου πείτε ότι η Γαλλία ζημιώθηκε από φιλοσόφους,
όπως ο Αξελός , ο Καστοριάδης και ο Παπαϊωάννου,
ιστορικούς , όπως ο Σβορώνος,
Αρχιτέκτονες , όπως ο Κανδύλης και ο Ξενάκης,
και καλλιτέχνες , όπως ο Μακρής , ο Ζαχαρίας και ο Χωραφάς...
Αρχειοθήκη ιστολογίου
-
▼
2008
(92)
-
▼
Ιουνίου
(92)
- Η γενιά της κατοχής / του Δημήτρη Νιάνια 21-12-200...
- για την υπεράσπιση του Καστοριάδηby Θ. 11:23am, Sa...
- Πέθανε το πρωί της Παρασκευής, σε ηλικία 93 ετών, ...
- Κρανάκη, Μιμίκα Ι. | Kranaki, Mimika I. Σύντομη β...
- Ο Καστοριάδης είχε θέσει µε ιδιαίτερη δριµύτητα το...
- Θεοφάνης Τάσης: ο πολιτικός Καστοριάδης και η πολι...
- ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Ο Κορνήλιος Κα...
- Με το όραμα της αυτοθεσμιζόμενης κοινωνίας Δεν χωρ...
- Ροζέ Μιλλιέξ, ο Γάλλος λόγιος που έζησε και έδρασε...
- Πέθανε ο διανοούμενος και φιλέλληνας Ροζέ Μιλλιέξ ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης: Εκφραστικά Μέσα Της Ποίησης...
- AMBASSADE DE FRANCE EN GRÈCE Athènes, le 7 jui...
- Αναμνήσεις απο τις σπουδές στο Παρίσι ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης: Η άνοδος της ασημαντότηταςΠ...
- 1922: Γέννηση του Κορνήλιου Καστοριάδη, στην Κωνστ...
- Κορνήλιος Καστοριάδης - Φιλοσοφία της Αυτονομίας (...
- «Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945.Διακρινοντας Μια ματ...
- «Ματαρόα»Η ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΜΠΑ ΚΑΙ Τ...
- .«Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 – Στον καθρέφτη της ...
- Ματαρόα.ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΚΟΥΡΤΟΒΙΚhttp://ta-nea.dolnet.g...
- Ο Κορνήλιος Καστοριάδης (Κωνσταντινούπολη, 11 Μαρτ...
- ΤΕΧΝΕΣ :: ΒΙΒΛΙΟ :: ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Πέθανε στα 88 τη...
- Διάβασα χθές στην Καθημερινή πρώτη φορά για τη Μιμ...
- Μιμίκα ΚρανάκηΗ Μιμίκα Κρανάκη, συγγραφέας του Con...
- Μια άλλη ΕυρώπηΟ Καστοριάδης και εμείςΤέτα Παπαδοπ...
- «Το ταξίδι του Ματαρόα,1945 Στον καθρέφτη της μνήμ...
- Το πλοίο «Ματαρόα»Κύριε διευθυντάΑνοίγοντας το κυρ...
- Καληνύχτα Ροζέ, καλημέρα θλίψη Αντιγράφω από «Τα Ν...
- «Ματαρόα» 1945Το θρυλικό «Ματαρόα». Στα πολυνησιακ...
- Ημερολόγια καταστρώματος ενός πλοίου που το λέγαν ...
- Ιωάννης Ξενάκης «Η μουσική μιλάει μόνο στο μυαλό» ...
- ΙΑΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ Ο μουσικός των αριθμών Ελεύθερη Σκέψ...
- Γιάννης Ξενάκης - Στοιχεία πιθανοτικών μεθόδων μου...
- Ο Iάννης Ξενάκης αυτοπροσωπογραφείται«Δεν ήθελα να...
- Ετσι τραυματίστηκε ο Ξενάκης Από τη Ροζίτα Σώκου λ...
- Γιάννηs Ξενάκηs. «Ετσι έχασε το μισό του πρόσωπο.....
- Ιάννης Ξενάκης.Οι «γαλαξίες» του στοχαστή μουσικού...
- Ιάννης Ξενάκης Βιογραφικά στοιχείαΓεννήθηκε στη Βρ...
- ο Γλωσσολόγος και Νεοελληνιστής Σταμάτης Καρατζάς....
- Τ. Ζενέτος, Κατοικία στη Γλυφάδα, 1961.Ελληνικότητ...
- Μια σημαντική έκθεση αρχιτεκτονικής με σημείο αναφ...
- Τ. Ζενέτος Υπάρχουν γυάλινα κτίρια τα οποία συγκατ...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΟΝ Γ. Μ...
- Επιστολές λογίων προς τον Ε. Κριαρά Του Ν. Δ. Τρια...
- Εμμανουήλ Κριαράs Ενας αιώνας θητεία στη γλώσσαΗ ί...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ Ο Καραμανλής αναγνωρίζει τη δημοτική γλ...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ * Παρακολουθώ τελευταία τα «αντιλεγόμεν...
- Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΕΝΑ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, ΓΙΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΧΕ...
- Εμμανουήλ Κριαράs Ενας αιώνας θητεία στη γλώσσαΗ ί...
- Ο Ε. Κριαράς γεννήθηκε στον Πειραιά (1906). Τελείω...
- Επιστολές λογίων προς τον Ε. Κριαρά Ε. Κριαράς «Αλ...
- Ο Ε. ΚΡΙΑΡΑΣ ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ 4Οή ΕΠΕΤΕΙΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑ...
- Γραμματικές της νέας Ελληνικής Τσοπανάκης, Α. Γ. 1...
- Γραμματικές της νέας Ελληνικής Χρήστος Κλαίρης - Γ...
- Η Μιμίκα Κρανάκη πέθανε ήσυχα στο Παρίσι Ολγα Σελλ...
- Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 Στον καθρέφτη της μνήμ...
- .«Το ταξίδι του Ματαρόα, 1945 – Στον καθρέφτη της ...
- Γράφει η Ναταλί Κάππα24 / 04 / 2008Η δημιουργός κα...
- Ν. Ανδρικοπούλου:«Το ταξίδι του Ματαρόα,1945 Στον ...
- Φόρος τιμής στον Ντίκο ΒυζάντιοΗμ/νία έκδοσης: 25 ...
- ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΓΚΕΛΑΡΗ "Α...
- Χαμένοι στο βλέμμα του Βυζάντιου 06/09/2007 18:...
- Στα ίχνη του χαμένου βλέμματος…Εκθεση αφιερωμένη σ...
- αφήγηση Η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια Πώς διέφυγαν ...
- Ανθρωποκεντρικές συνθέσεις «Ντίκος Βυζάντιος, στα...
- Στα ίχνη του Ντίκου «E» 1/9 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ...
- ΠOΛITIΣMOΣ Hμερομηνία δημοσίευσης: 14-08-07 «Εφ...
- Εγκαινιάστηκε την Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου στο κεντ...
- Ο Ντίκος Βυζάντιος γύρισε σπίτιΕνα μήνα μετά τον θ...
- Ο Ντίκος Βυζάντιος, ένας από τους κορυφαίους Ελλην...
- Μια μέρα θα γυρίσειΈλλης Αλεξίου Ο συνάδελφός μου ...
- Ελλη ΑλεξίουΗ αυτοβιογραφική ταινία - ντοκουμέντο ...
- Πριν 28 χρόνια, στις 20 Αυγούστου 1979, δημοσιεύθη...
- ΑΛΕΞΙΟΥ, ΕΛΛΗ ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ (1894-1988) Η Έλλη ...
- ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ (1894 - 1988) Η πεζογράφος Έλλη Αλεξ...
- ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΛΛΗΣ ΑΛΕΞΙΟΥ Η Ελλη Αλεξίου γεννήθηκε...
- Η Έλλη Αλεξίου -αδελφή της Γαλάτειας Καζαντζάκη- γ...
- «Contre-temps» της Μιμίκας Κρανάκη (Βιβλιοπωλείον ...
- Γαλλικό Ινστιτούτο: Εκατόν ένα χρόνια συνεργασίας ...
- Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής Μαρτυρίες για...
- Νίκος Γ. Σβορώνος: Η έγκυρη μαρξιστική εκδοχή της ...
- « Melpo, c’est la Grèce, c’est la Méditerranée, c’...
- ΟΚΤΑΒΙΟΣ ΜΕΡΛΙΕΜερλιέ Οκτάβιος (Merlier Octave) (Ρ...
- Octavius MerlierE VicipaediaSalire ad: navigatione...
- Cranaki Mimika"ΜΑΤΑΡΟΑ" σε δύο φωνές. Σελίδες ξενη...
- Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής Μαρτυρίες για...
- MataroaUn article de Wikipédia, l'encyclopédie lib...
- Kostas AxelosUn article de Wikipédia, l'encyclopéd...
- Mataroa – Le navire de fuiteDeux livres sont publi...
- Βιογραφικό Γεννήθηκε στο Βόλο στις 16 Ιανουαρίου 1...
- ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΪΟΑΝΝΟΥΝΙΚΟΣ ΤΖ. ΣΕΡΓΗΣΔρ....
- ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥΟ Κώστας Στρ. Παπαϊ...
-
▼
Ιουνίου
(92)
Δευτέρα 9 Ιουνίου 2008
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου